Pomiędzy normatywizmem a realizmem. Od teorii uznania Axela Honnetha do radykalnie refleksyjnej krytyki społecznej

Czytelniczki i czytelnicy odnajdą w książce krytyczną analizę dorobku teoretycznego Axela Honnetha oraz innych teoretyków i teoretyczek uznania, takich jak Chantal Mouffe, Michael Walzer, Nancy Fraser czy Jürgen Habermas. Korzystając z bogatych analiz wspomnianych badaczy i badaczek, autor diagnozuje stan współczesnego fachu socjologicznego oraz przekłada kategorie, z których korzysta na język dyrektyw zakotwiczonych w krytycznej teorii społeczeństwa.

Uznanie – centralna kategoria rozprawy – jest pojęciem odsyłającym do dwóch porządków. Skupia w sobie treści „realistyczne”, pozwalające na socjologiczny opis empirycznych zjawisk wykluczania i inkluzji; zawiera też w sobie komponent normatywny, wyrastający z teorii sprawiedliwości, pozwalający na szkicowanie wizji dobrze urządzonego ładu społecznego. Wyraźne zaakcentowanie wymiaru normatywnego pojęcia uznania przekształca się w wyzwanie, skierowane do socjologów i filozofów, o zaangażowaną praktykę naukową – przez autora określoną mianem radykalnie refleksyjnej krytyki społecznej. Ten rodzaj krytyki oparty jest na maksymalnej uczciwości w badaniu życia społecznego oraz niezafałszowanym, wyrażanym wprost interesie politycznym, w który badania społeczne są najczęściej uwikłane. Rezultatem ma być krytyka świadoma własnych ograniczeń, nie tracąca przy tym wiary w swój sens.

• • •

„Książka Ariela Modrzyka jest interesującą rozprawą teoretyczną poświęconą głównie problematyce uznania w pracach Axela Honnetha. Postawienie jednak problemu badawczego w ten sposób, że jest on raczej na poważnie potraktowanym badaniem historii i prehistorii, a także współczesności analizowanego pojęcia, sprawia, że w rezultacie otrzymujemy autorsko i z rozmachem namalowaną panoramę współczesnej myśli społecznej istotnej dla teoretycznego podjęcia niezwykle istotnej kwestii uznania.”

fragment recenzji wydawniczej prof. Jerzego Kochana

• • •

Ariel Modrzyk (ur. 1985) – socjolog, doktorant w Zakładzie Socjologii Życia Codziennego Instytutu Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Autor licznych publikacji w opracowaniach zbiorowych oraz czasopismach, takich jak „Kultura i Społeczeństwo”, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, „Nowa Krytyka”, „Praktyka Teoretyczna”. Zainteresowania naukowe: socjologia gospodarki, teoria zrównoważonego rozwoju, (post)marksizm, psychologia społeczna.